Түркиянын трикотаж маданиятынын байлыгын баса белгилеп айтууга болбойт.Ар бир аймак уникалдуу, жергиликтүү жана салттуу технологияларга, колго жасалган кездемелерге жана кийимдерге ээ жана Анадолунун салттуу тарыхын жана маданиятын алып жүрөт.
Узак тарыхы бар өндүрүш бөлүмү жана кол өнөрчүлүк тармагы катары токуучулук Анадолу бай маданиятынын маанилүү бөлүгү.Бул искусство түрү тарыхка чейинки доорлордон бери бар жана цивилизациянын көрүнүшү болуп саналат.Убакыттын өтүшү менен чалгындоо, эволюция, жеке табит жана жасалгалоонун өнүгүшү бүгүн Анадолуда түрдүү оймо-чийме кездемелерди пайда кылды.
21-кылымда текстиль өнөр жайы дагы эле бар болсо да, анын өндүрүшү жана соодасы негизинен алдыңкы технологиядан көз каранды.Жергиликтүү кооз трикотаж өнөр жайы Анадолуда жашоо үчүн күрөшүп жатат.Жергиликтүү салттуу токуу технологиясын эсепке алуу жана коргоо жана анын баштапкы структуралык мүнөздөмөлөрүн сактоо абдан маанилүү.
Археологиялык табылгаларга караганда, Анадолунун токуу салты миңдеген жылдардан бери байкалат.Бүгүнкү күндө токуучулук текстиль өнөр жайына байланыштуу башка жана негизги тармак катары жашоосун улантууда.
Мисалы, мурда токуу шаарлары деп аталган Стамбул, Бурса, Денизли, Газиантеп жана Булдур дагы эле ушул өзгөчөлүгүн сактап келет.Мындан тышкары, көптөгөн айылдар жана шаарлар дагы эле алардын уникалдуу токуу өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу аталыштарды сактап келет.Ушул себептен Анадолунун токуу маданияты искусство тарыхында абдан маанилүү орунду ээлейт.
Жергиликтүү токуу адамзат тарыхындагы эң байыркы искусство түрлөрүнүн бири катары саналган.Алар салттуу текстурага ээ жана Түркиянын маданиятынын бир бөлүгү.Сөздүн бир түрү катары жергиликтүү элдин эмоционалдык жана визуалдык табитин берет.Токуучулардын эптүү колдору жана чексиз чыгармачылык менен иштеп чыккан технологиясы бул кездемелерди уникалдуу кылат.
Бул жерде дагы эле Түркияда өндүрүлгөн кээ бир таралган же анча белгилүү болгон токуу түрлөрү бар.Келгиле, карап көрөлү.
Бурдур үлгүсү
Бурдурдун түштүк-батышындагы токуу өнөр жайынын 300 жылдык тарыхы бар, алардын арасында эң белгилүү кездемелер: Ибежик кездеме, Дастар кездеме жана Бурдур алачасы ı/ particolored)。 Алар Булдурдагы эң байыркы кол өнөрчүлүктүн бири.Айрыкча, токуу станокторунда токулган «Бурдур бөлүкчөлөрү» жана «Бүрдур кездеме» бүгүнкү күндө да популярдуу.Учурда Г ө лхисар районундагы Ибежик айылында дагы бир нече үй-бүлө «Дастар» бренди менен токуу иштерин жүргүзүп, оокат кылууда.
Боябат айланасы
Бойабад жоолугу – аянты 1 чарчы метрге жакын жука кебез кездеменин бир түрү, аны жергиликтүү эл жоолук же паранжа катары колдонот.Ал шарап-кызыл ленталар менен курчалган жана түстүү жиптер менен токулган оймо-чиймелер менен кооздолгон.Жоолуктун көптөгөн түрлөрү бар болсо да, Кара деңиз аймагындагы Боябат айылындагы Дура жана Сарайд у з ү – Бойабад жоолугун жергиликтүү аялдар кеңири колдонушат.Мындан тышкары, жоолукта токулган ар бир темада ар кандай маданий көрүнүштөр жана ар кандай окуялар бар.Бойабад жоолугу да географиялык көрсөткүч катары катталган.
Эхрам
Элан твид (эхрам же ихрам), чыгыш Анадолунун Эрзурум облусунда өндүрүлгөн, уяң жүндөн тигилген ургаачы пальто.Мындай уяң жүн катуу процесс аркылуу жалпак челнок менен токулат.Ырас, Элайн качан токулуп, колдонула баштаганы тууралуу болгон жазма материалдарда так маалымат жок, бирок ал 1850-жылдардан бери азыркы абалында жашап, адамдар тарабынан колдонулуп келгени айтылат.
Элан жун кездеме алтынчы жана жетинчи айларда кыркылган жунден жасалган.Бул кездеменин текстурасы канчалык майда болсо, анын баасы ошончолук жогору болот.Мындан тышкары, анын саймасы токуу учурунда же андан кийин колго жасалган.Бул баалуу кездемеде химиялык заттар жок болгондуктан кол өнөрчүлүктүн эң биринчи тандоосу болуп калды.Азыр ал салттуу колдонуудан аялдардын жана эркектердин кийимдери, аялдардын сумкалары, капчыктары, тизелери, эркектердин жилеттери, галстуктар жана курлар сыяктуу ар кандай аксессуарлары бар ар түрдүү заманбап буюмдарга айланды.
Хатай жибек
Түштүктө Хатай провинциясынын Самандаел, Дефне жана Харбийе аймактарында жибек токуу өнөр жайы бар.Жибек токуучулук Византия доорунан бери кеңири белгилүү.Бүгүнкү күндө B ü y ü ка хатаи жибек өнөр жайы шы К үй-бүлөсүнө ээ болгон ири топтордун бири болуп саналат.
Бул жергиликтуу токуу технологиясында туурасы 80ден 100 сантиметрге чейинки жалпак жана саркеч кездемелер колдонулат, аларда жип жана өрүм жиптери табигый ак жибек жиптен жасалып, кездемеде оюм-чийим жок.Жибек баалуу материал болгондуктан, кокондун калдыктарын таштабай, жибек жиптен жибек жиптен «садакор» сыяктуу жоон кездемелер токулган.Бул токуу технологиясы менен көйнөктөрдү, шейшептерди, курларды жана башка кийимдерди да жасоого болот.
Сиирттин ш ал ш эпик)
Elyepik - Түркиянын батышындагы Сиртедеги кездеме.Мындай кездемеден көбүнчө “шепик” (пальто) астына кийүүчү шым сыяктуу салттуу кийимдерди тигүү үчүн колдонулат.Шал жана шепик толугу менен эчки мохеринен тигилет.Эчкинин мохери спаржа тамыры менен крахмалдалган жана табигый тамыр боёктору менен боёлгон.Өндүрүш процессинде химиялык заттар колдонулбайт.Elyepik туурасы 33 см, узундугу 130 1300 см.Анын кездемеси кышында жылуу, жайында салкын.Анын тарыхы болжол менен 600 жыл мурун болгон.Эчкинин мохерин жипке ийрип, андан кийин жоолук менен шепикти токууга бир айга жакын убакыт кетет.Эчки мохеринен жип алуу, токуу, өлчөмдөө, боёо жана ыштоо процесси ар түрдүү шыктарды өздөштүрүүнү талап кылат, бул да аймактагы кайталангыс салттык өнөр.
Посттун убактысы: Мар-08-2023